Room 3: Teþhis
Antik devirlerde ( Eski çag˘larda ) Sara tes¸hisi
Modern epilepsi teþhisi
Antik devirlerde ( Eski çag˘larda ) Sara
tes¸hisi
Kutsal hastalıklar “Heilige Karankheit” denilen
epilepsi; ilk olarak Yunanlı,Romalı ve daha sonrada, onların tesirinde
kalan Bizanslı hekimler tarafından klinik bulgular yani,
epilepsi nöbetlerinin s¸ekillerine göre tes¸his
edilmis¸lerdir. Bas¸ka tes¸his imkânlarının
olmayıs¸ından dolayı, hekimler iyi bir müs¸ahede,
hastanın özgeçmis¸i ve yakınlarının verdig˘i bilgiler
“Anamnese” ve “analitik”çözümleyici, yorumlardan
yararlanırlardı. Nadir olarak da bas¸ka faktörlerden
faydalanılırdı.
Eski çag˘larda; dönen ve parlayan bir
çömlekçi tezgahının bazı insanlarda, sara
nöbeti çözdüg˘ü bilinirdi. Bu yolla, bazı
saralı vakaların nöbete hazır oldug˘u kanıtlanırdı. Biz bugün
bunun bir ıs¸ık hassasiyeti “Photosensibilitât” oldug˘unu
biliyoruz.
Günümüzde; stroboskop dedig˘imiz bir cihaz yardımı ile
hastanın nöbete hazır olma yeteneg˘ini tespit edebiliriz.
(Stroboskop- yanıp sönen ıs¸ıklar verir). Böyle bir
nöbet çözümü;
bilgisayar ( computer ) oyunları, televizyon veya diskoteklerde
ki lichtorgel ile mümkündür.
Eski çag˘larda, bazı kesin olmayan
metotlar, epilepsi tes¸hisinde tatbik edilirdi. Romalılar
zamanında; epilepsi s¸üphesi olan insanlara Gagat-Stein”
ziftli kömür koklatılırdı. Eg˘er o s¸ahıs, yere
düs¸üp nöbet geçirmezse ,saralı olmadıg˘ına
kanaat getirilirdi. Bu usul esir ticaretinde de kullanılırdı.
Yunanlı Doktor Alexandros von Tralleis ( 525- 605 ) epilepsi
tes¸hisinde s¸unu önerir:
“-Saralı hastanın bas¸ını yıka ve burnunu bir keçiboynuzu
ile tütsüle, o yere düs¸ecektir “.
Eski çag˘larda keçinin, memeli hayvanlar arasında en
çok nöbet geçireni oldug˘u
düs¸ünülürdü.
Modern epilepsi tehisi
Epilepsi tes¸hisinde, aletlerle yapılan
muayeneler arasında EEG “Elektro- Encephalo- Graphie” (Elektriki
dalgaların kaydı ) büyük rol oynar.
I˙nsan EEG si, Psikiyatri Uzmanı Hans Berger ( 1873- 1941 )
tarafından 1920 ler de kes¸fedilmis¸tir. Her beyin
hücresi “Neuron”, elektriki ve kimyasal olayların cereyan
ettig˘i, oldukça karmas¸ık bir yapıdır.
EEG “Beyin elektrosu” sayesinde, beyin elektrig˘i, basit bir
s¸ekilde görülür hale getirilir. EEG cihazı; beyin
elektrig˘ini alır, kuvvetlendirerek kag˘ıt üzerine kaydeder.
S¸imdi, kaydedilen vakalar elektronik yollarla bilgisayarlarda
toplanır.
Gümüs¸
nitratlı elektrotlarla, kafa tasının dıs¸ından toplanan, binlerce
beyin hücresinin elektriki dalgalarının bütün
gücü, bir voltun milyonda biri kadardır. Kafa tasına lastik
bantların yardımı ile, international olarak tespit edilmis¸tir
s¸emalara göre, farklı sayıda elektrotlar
yerles¸tirilir veya kafa tasına yapıs¸tırılır.
Düs¸ünülen sebep ve bas¸ın
büyüklüg˘üne göre 20, 40 veya daha fazla
sayıda elektrot kullanılır.
Elektrodencaps denilen EEG kaydı teknig˘inde ise, elektrotlar, plastik
bir bas¸lıg˘a tespit edilmis¸lerdir ve bu hastanın
bas¸ına geçirilir yada elektrotlar teker, teker kafa
derisine yapıs¸tırılır. Normal bir EEG grafig˘i, hastanın
yas¸ına ve uyanıklık durumuna bag˘lıdır.
Beyin
hastalıklarında, bir çok vakada, EEG deg˘is¸ik tablolar
arz eder. Epilepsili hastalarda EEG her zaman olmamakla beraber,
ekseriyetle tipik bir s¸ekilde deg˘is¸ir. (Örneg˘in;
nöbet dalgalarının tespiti) normal bir EEG, hastada epilepsinin
olmadıg˘ını kesinlikle söyleyemez.
Tıbbi aletlerle yapılan, önemli ve güçlü ifade
kudreti olan, muayene usulü ise Computer – Tomographie
(CT; bilgisayarla yapılan bu tetkikte, beyin organik dokuları
arasındaki sıklık farklılıkları röntgen s¸uaları yardımıyla
ölçülür).
MRT: Magnet – Resonanz – Tomografisinde ise kuvvetli mıknatıslı
sahaların tespiti söz konusudur.
